Không chỉ tạo ra vùng nguyên liệu sạch, HTX chanh Nam Kim (xã Nam Kim, Nam Đàn, Nghệ An) còn đầu tư vào sơ chế và chế biến nhằm khép kín quy trình sản xuất, từ đó hạn chế chất thải ra môi trường và nâng cao thu nhập cho thành viên. Chanh là một trong những cây trồng chủ lực ở xã Nam Kim. Để nâng cao thu nhập cho người trồng, HTX quan tâm xây dựng và mở rộng vùng nguyên liệu, hướng tới xây dựng chuỗi giá trị bền vững.
Việc bán chanh tươi vốn đã được người dân thực hiện từ nhiều năm nhưng cho hiệu quả kinh tế thấp, trong khi loại quả này có thể chế biến thành nhiều sản phẩm khác nhau, đáp ứng nhu cầu thị trường.
Khao khát được làm giàu trên chính mảnh đất quê hương, anh Đặng Văn Hóa xã Nam Kim, huyện Nam Đàn, luôn nung nấu và nuôi dưỡng ý tưởng phát triển sản phẩm từ giống Chanh thiên nhẫn. Là giám đốc trẻ, năng động, chịu khó, cần cù, quyết đoán, vừa làm vừa học hỏi và tích lũy kiến thức, kinh nghiệm, anh đã thành công với mô hình Ứng dụng công nghệ cao sản xuất và chế biến Chanh Nam Kim.
Năm 2019, sau nhiều năm tìm hiểu, học hỏi và tích lũy nguồn lực, vốn liếng, nhận thấy nhu cầu sử dụng thực phẩm sạch hữu cơ của thị trường hiện nay rất lớn, trong đó điều kiện, tiềm năng để sản xuất cây Chanh rất phù hợp với nông thôn và có thể mang lại giá trị kinh tế cao cho người dân bản địa, HTX nông nghiệp công nghệ cao sản xuất và chế biến Chanh Nam Kim đã được thành lập với mục tiêu phục tráng, bảo tồn và phát triển Chanh truyền thống; nâng cao giá trị cây chanh về chất lượng và sản lượng; khôi phục các vùng chanh đang bị thoái hóa bằng các chế phẩm sinh học để làm giảm chi phí cho bà con; tăng diện tích trồng cây Chanh tại các vùng hoang hóa, phủ xanh đất trống đồi núi trọc, bảo vệ môi trường sinh thái...
Được sự tư vấn của các cấp ngành và doanh nghiệp, HTX đầu tư nhà xưởng, máy móc hiện đại với công suất chế biến hàng nghìn tấn chanh mỗi năm. Từ đây, HTX sản xuất các loại dược phẩm, đồ uống, thực phẩm, hàng tiêu dùng như: tinh dầu chanh, bột chanh, nước cốt chanh, chanh muối, nước chanh muối, dầu gội đầu, nước rửa chén bát… Sản phẩm không chỉ phục vụ người tiêu dùng trong nước mà còn hướng đến xuất khẩu.
Theo anh Đặng Văn Hoá, khi đi vào chế biến, không chỉ quả chanh, vỏ chanh mà lá và bã chanh cũng được tận dụng triệt để, nên hầu như không có chất thải. Bên cạnh đó, những quả chanh của HTX ngay từ đầu đã được sản xuất trên nền tảng của tiêu chuẩn VietGAP, chú trọng đến an toàn thực phẩm nên bảo đảm được nguồn nguyên liệu đầu vào sạch.
Chế biến sâu giúp HTX chủ động được đầu vào, cân đối được đầu ra, không lo được mùa mất giá mà còn giải quyết được nhiều việc làm cho người dân tại địa phương. Đây cũng là cách giúp HTX Nam Kim có thể tiến xa hơn trong chuỗi giá trị nông nghiệp bởi sau chế biến, giá trị của tăng gấp 7-8 lần so với bán quả chanh tươi.
Hợp tác xã đã ứng dụng khoa học, kỹ thuật tiên tiến hiện đại để khôi phục lại giống Chanh truyền thống, xây dựng và hướng dẫn quy trình cải tạo đất, chăm sóc theo hướng hữu cơ có ứng dụng công nghệ Nhật Bản tưới tiêu hiện đại, xây dựng kho bảo quản và tìm hiểu, kết nối tìm đầu ra cho Chanh quả chất lượng cao tại thị trường Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Phòng... với cách làm bài bản và khoa học bước đầu HTX đã tạo ra chuỗi 12 sản phẩm từ chanh, trong đó 02 sản phẩm hướng đến mục tiêu xuất khẩu; Các nhóm từ sản phẩm Chanh như Tinh dầu, bột lá chanh, bột trắng da, thực phẩm chức năng, bột chanh hương liệu, bột chanh hòa tan, Dầu gội đầu, dầu xả, nước giặt quần áo, nước rửa chén, nước lau sàn nhà...
Tuy nhiên, HTX còn gặp phải một số khó khăn, việc sản xuất hàng hóa còn nhỏ lẻ, chưa quy củ, chất lượng sản phẩm chưa đồng đều, mẫu mã chưa đa dạng, đội ngũ nhân lực HTX chưa được đào tạo bài bản, nguồn lực tài chính còn hạn chế...
HTX nông nghiệp công nghệ cao sản xuất và chế biến Chanh Nam Kim với đội ngũ cán bộ trẻ có năng lực, tâm huyết, chiến lược kinh doanh bài bản và hướng đến nhu cầu thiết yếu của người tiêu dùng, với niềm tin mãnh mẽ, tin rằng HTX sẽ ngày càng phát triển trong thời gian tới./.